U Austriji je 05. maja obilježeno 75 godina od oslobođenja nekadašnjeg nacističkog koncentracionog logora Mauthauzen.
Zbog pandemije korona virusa, tradicionalno obilježavanje godišnjice oslobađanja logora Mauthauzen na kraju Drugog svetskog rata organizovano je preko interneta. Ovom prilikom, austrijski predsjednik Aleksander Van der Belen je rekao da je Mauthauzen „otvorena rana“ u istoriji Austrije, te istakao da je važno suočiti se s prošlošću kako se strahote više nikad ne bi ponovile.
Od završetka Drugog svjetskog rata svake godine se obilježava oslobađanje ovog najvećeg logora na tlu Austrije. Ovogodišnje virtuelno obilježavanje održano je pod motom „Ljudskost bez granica“.
Mauthauzen je poznat kao jedan od najozloglašenijih nacističkih logora. Prvi put je otvoren u Prvom svjetskom ratu, a reaktiviran je i u Drugom. Uspostavljen je 22. septembra 1914, a ponovo aktiviran 8. avgusta 1938. godine. Bio je aktivan sve do oslobađanja od strane američke vojske 5. maja 1945. godine.
Sastojao se od glavnog logora i 49 sporednih, a od 1938. do 1945. godine u logor Mauthauzen i njegove sporedne logore deportovano je oko 200.000 osoba, a više od polovine njih je ubijeno ili su umrli od posljedica prisilnog rada i gladi. Među njima je bilo ljudi preko 30 različitih nacionalnosti.
Prije pandemije korona virusa, u Memorijalnom centru Mauthauzen postavljena je nova ploča na spomenik srpskim žrtvama u ovom nacističkom logoru.
U Mauthauzenu i njegovim pomoćnim logorima, prije svega Guzen i Ebenze, tokom Drugog svjetskog rata stradalo 12.800 Srba. U dva svjetska rata na svirep i zvjerski način u ovom logoru je stradalo oko 21.000 ljudi srpske nacionalnosti.
Na vojnom groblju Rajfendorf-Mauthauzen, koje se nalazi svega 20 minuta vožnje od Linca, počiva između sedam i osam hiljada srpskih vojnika, oficira i civila koji su u jesen 1914. godine zarobljeni i odvedeni iz Srbije i okruženja u zarobljenički logor Mauthauzen kod Linca (Gornja Austrija), kroz koji je do 1918. godine prošlo oko 40.000 Srba, Italijana, Rusa i drugih naroda.
Koliko je situacija bila teška, govore nam pisma koja su zarobljeni Srbi slali preko Crvenog Krsta svojim porodicama u Srbiji. U svojim pismima, jedan od interniranih srpskih oficira nada se da će nakon rata na mjestu logora biti izgrađena spomen-kapela da očuva sjećanje na žrtvu koju su podnijeli srpski logoraši.
Ova već 100 godina stara ideja, oživjeće kroz inicijativu tadašnjeg srpskog konzula u Salcburgu Zorana Jeremića. Angažovanjem protojereja stavrofora Dragana Mićića iz Linca i njegovih parohijana, te uz podršku tadašnjeg predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, od ljeta 2014. krenulo se u realizaciju ovog projekta.
Na inicijativu tadašnjeg predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, te uz podršku Vlade Republike Srpske i Predstavništva Republike Srpske u Austriji, 2016. godine počeli su radovi na gradnji spomen-kapele i od tada do danas radovi intenzivno traju. Srpska pravoslavna crkva izdvojila je značajna sredstva za ovaj projekat, a gradnju spomen-kapele Mauthauzen podržala je i Vlada pokrajine Gornja Austrija. Svoj doprinos dao je i veliki broj vjernika parohije Linc, ali i iz cijele Austrije.
Tokom 2019. godine završeni su radovi na izgradnji i spoljašnjem uređenju objekta, a tokom ove godine planirano je unutrašnje uređenje spomen-kapele Mauthauzen.